het chanson de Craonne

Het chanson ter ere van de muitende soldaten, jarenlang in Frankrijk verboden!

Hoe is dit lied ontstaan? Waarschijnlijk hebben velen er aan bij gedragen waarbij het lied gedurende de oorlog evalueerde: aanvankelijk in 1914-1915 stond het bekend onder de naam “La chanson de Lorette”, het lied veranderde in de 2e slag om Champagne in 1916, en ook bij Verdun werd het lied al gezongen in een wat andere tekst.

De locatie waar het lied zijn definitieve vorm kreeg was het dorp Craonne op het plateau van Californie.  Hier vonden de zeer bloedige gevechten plaats op 16 april 1917. Het zou deze slag geweest zijn die voor de Franse soldaten de druppel was die de emmer deed overlopen en de muiterij begon waarbij dit lied ook zijn definitieve naam kreeg: Chanson de Craonne.

Het chanson de Craonne werd vele jaren verbannen van de radio. Het is een eerbetoon aan de Franse soldaten die in mei 1917 weigerden terug te keren naar de loopgraven na het desastreuze en zinloze offensief bij de Chemin des Dames waarbij 30.000 sneuvelden en 80.000 gewond raakten. In veel van de Franse divisies brak muiterij uit, in totaal zou het om meer dan 30.000 militairen gaan.

Pétain die Nivelle was opgevolgd, liet een aantal “deserteurs” executeren: het aantal is onbekend: 25 of 26 van de 500 ter dood veroordeelden.

Door de Franse autoriteiten is wel een poging gedaan de auteur van het lied te ontmaskeren, echter  ondanks een beloning van een miljoen franc en eervol ontslag uit het leger voor degenen die de auteur bekend zou maken is de originele auteur steeds onbekend gebleven.

Het lied werd gezongen door de muiters op de wijs van een ander chanson (Charles Chablon: Bonsoir m’amour). Het lied werd opnieuw uitgebracht door een WO1 veteraan: Paul Vaillant-Couturier (1892-1937). Het lied was tot 1974 in Frankrijk verboden!

Pas in 1998 werd door de toenmalige minister president (Jospin) gesteld dat degenen die toen muiters waren gereintegreerd zouden moeten worden in het collectieve geheugen van Frankrijk. Maar ook deze opmerking maakte toen nog steeds wat controversie los.

De tekst: 

Als na acht dagen het verlof ten einde is

En we weer terug gaan naar de loopgraven

De plaats die zo nuttig is

Want zonder ons zouden we er van langs krijgen

Maar het is nu over, we hebben het daar gehad

Niemand wil meer marcheren

Neerslachtig, en met hardstochtelijk snikken

Zeggen we adieu tegen de burgerij

Zonder geroffel op de trommels en zonder trompetgeschal

Gaan we met gebogen hoofd naar daarboven

 

Refrein:

Adieu la vie, adieu l’amour

Adieu toutes les femmes

Het is helemaal voorbij, en voor altijd

Met deze afschuwelijke oorlog

Het is in Craonne, op het plateau

Dat we onze huid verlaten

Want we zijn de veroordeelden

Wij zijn degenen die geofferd worden

 

Acht dagen in de loopgraven, acht dagen met lijden

Toch nog hoop

Deze avond zal de aflossing komen

We wachten zonder bestand

Plotseling in de stille nacht

Horen we iemand naderen

Het is de infanterieofficier

Die is gekomen om het van ons over te nemen

Rustig in de schaduw onder neerdalende regen

Gaan de arme infanteristen hun graven zoeken

 

Refrein:

Adieu la vie, adieu l’amour

etc

 

Het is niet goed om te zien op de brede boulevards

Naar die voorname mensen die naar feesten gaan

Voor hen is het leven goed

Maar voor ons is het niet hetzelfde

In plaats van dat deze drukkers zich verstoppen

Zou het beter zijn dat ze naar de loopgraven gaan

Om te verdedigen wat ze hebben, want wij hebben niets

Wij andere arme ellendelingen

Al onze kamaraden zijn hier begraven

Om de rijkdom van de heren daar te verdedigen

 

Refrein:

Adieu la vie, adieu l’amour

etc 

 

Degenen met het geld, ze zullen terug komen

Omdat het voor hen is dat we sterven

Maar het is nu allemaal voorbij, alle infanteristen

Ze gaan in nu staking

Het is jullie beurt, al jullie rijke en machtige heren

Om het plateau te bestijgen

En als je oorlog wil voeren

Betaal dan met je eigen huid